Heerlijkheid Mariënwaerdt

Dit artikel gaat over het Betuwse landgoed Mariënwaerdt. Voor de bijna gelijknamige buurtschap met twee landgoederen in Maastricht, zie Mariënwaard.
Heerlijkheid Mariënwaerdt
Hoofdgebouw
Hoofdgebouw
Locatie Beesd
Coördinaten 51° 53′ NB, 5° 13′ OL
Algemeen
Kasteeltype Landhuis
Stijl Classicisme
Eigenaar Familie Van Verschuer
Huidige functie Landgoed
Gebouwd in 1734-1790
Monumentale status Rijksmonument
Monumentnummer 513559
Kaart
Heerlijkheid Mariënwaerdt (Gelderland)
Heerlijkheid Mariënwaerdt

De Heerlijkheid Mariënwaerdt is een landgoed bij de Gelderse plaats Beesd. Het is ca. 900 ha. groot en bestaat uit akkers, weiden, grienden, bossen en lanen. De gebiedsgrenzen zijn sinds 1734 ongewijzigd gebleven. Tweeëndertig onderdelen van het landgoed, vooral bouwwerken en objecten, maar ook tuinaanleg, zijn opgenomen in het register van rijksmonumenten.[1]

Naam

Mariënwaerdt betekent 'Waard van Maria'. Een waard is een door water omsloten gebied. De term Heerlijkheid in de naam verwijst naar de heerlijke rechten die vanaf 1734 aan het landgoed verbonden waren. Het betrof hier het jacht-, pacht- en visrecht en het beheer van wegen en watergangen.

Geschiedenis

Na de Reformatie werden de goederen van de verwoeste norbertijnerabdij Marienweerd beheerd door Gedeputeerde Staten van het Kwartier van Nijmegen, deze besloten in het begin van de 18e eeuw tot verkoop. In 1734 kwam het goed in handen van de A.O.R.F. graaf Van Bylandt (1688-1768). Een dochter van O.W.A. graaf van Bylandt, heer van Mariënweerd enz. (1794-1882) trouwde in 1850 met een baron Van Balveren via welke het in 1944, door huwelijk, aan de familie Van Verschuer kwam welke het nog steeds bezit. Het huis werd tussen 1734 en 1790 gebouwd op de gewelven van de voormalige abdij. Onder het huis is het middeleeuwse refectorium bewaard gebleven. Op het landgoed is een aantal pachtboerderijen.

Zie de categorie Kasteel Mariënwaerdt van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.