Haarwormen

Haarwormen
Longhaarworm (Capillaria aerophila)
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Nematoda (Rondwormen)
Klasse:Enoplea
Onderklasse:Dorylaimia
Orde:Trichinellida
Superfamilie:Trichinelloidea
Familie:Capillariidae
Geslacht
Capillaria
Zeder, 1800
Synoniemen
  • Thominx Dujardin, 1845
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Haarwormen op Wikispecies Wikispecies
(en) World Register of Marine Species
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Haarwormen zijn parasitaire rondwormen, die tot het geslacht Capillaria (synoniem: Eucoleus) behoren. Ze komen voor in de organen van gewervelde dieren. Bij mensen komen vooral de longhaarworm (Capillaria aerophila), de leverhaarworm (Capillaria hepatica) en in Azië Capillaria philippinensis (de veroorzaker van capillariasis). Mensen kunnen geïnfecteerd worden door het eten van ongewassen, besmette groenten en fruit en door het drinken van besmet water. Verder komen haarwormen voor bij honden en gevogelte.

Haarwormen zijn dunne, 7 tot 60 mm lange rondwormen. Zoals bij alle Trichuridae bestaat de slokdarm (oesofagus) uit een gespierd voorste deel en een beklierd achterste deel. In tegenstelling tot die bij de zweepwormen (Trichuris) is het staarteind niet verdikt. De mannetjes hebben maar een spiculum met niet altijd een gubernaculum.

Er worden ongeveer 300 soorten onderscheiden. Sommige auteurs echter verdelen deze soorten over tot wel 22 geslachten: Amphibiocapillaria, Aonchotheca, Baruscapillaria, Calodium, Capillaria, Capillostrongyloides, Crocodylocapillaria, Echinocoleus, Eucoleus, Freitascapillaria, Gessyella, Liniscus, Paracapillaria, Paracapillaroides, Pearsonema, Paratrichosoma, Pseudocapillaria, Piscicapillaria, Pseudocapillaroides, Pterothominx, Schulmanela en Tenoranema. In de medische parasitaire literatuur wordt echter voornamelijk de geslachtsnaam Capillaria gebruikt.

  • Capillaria plectropomi, A: kopeind van een mannetje, lateraal aanzicht. B: stichocyt in het midden van de stichosoom. C: staarteind mannetje, lateraal aanzicht. D: kop vrouwtje met papillen, apicaal aanzicht. E: staarteind mannetje, ventraal aanzicht F: gebied van de vulva, lateraal aanzicht. G, H: staarteind mannetje (verschillend exemplaren), lateraal aanzicht. I: staart vrouwtje, lateraal aanzicht. J: spiculum, lateraal aanzicht. K: laterale bacillaire band bij het slokdarmgebied, lateraal aanzicht. L: rijp ei.[1]
    Capillaria plectropomi, A: kopeind van een mannetje, lateraal aanzicht. B: stichocyt in het midden van de stichosoom. C: staarteind mannetje, lateraal aanzicht. D: kop vrouwtje met papillen, apicaal aanzicht. E: staarteind mannetje, ventraal aanzicht F: gebied van de vulva, lateraal aanzicht. G, H: staarteind mannetje (verschillend exemplaren), lateraal aanzicht. I: staart vrouwtje, lateraal aanzicht. J: spiculum, lateraal aanzicht. K: laterale bacillaire band bij het slokdarmgebied, lateraal aanzicht. L: rijp ei.[1]
  • Capillaria plectropomi A en B: Kop, dorsoventraal en apicaal aanzicht, C: zelfde, apicaal aanzicht bij verschillende exemplaren, D, E: Staarteind met uitgestoken spiculum en gubernaculum, dorsaal aanzicht bij twee verschillende exemplaren, F: staarteind mannetje, lateraal aanzicht, G: staarteind vrouwtje, ventraal aanzicht. a, amfide; b, koppapillen van binnenste cirkel; c, koppapillen van buitenste cirkel; d, mannelijke dorsolaterale koplob; g, stilet; v, laterale koppapillen.
    Capillaria plectropomi A en B: Kop, dorsoventraal en apicaal aanzicht, C: zelfde, apicaal aanzicht bij verschillende exemplaren, D, E: Staarteind met uitgestoken spiculum en gubernaculum, dorsaal aanzicht bij twee verschillende exemplaren, F: staarteind mannetje, lateraal aanzicht, G: staarteind vrouwtje, ventraal aanzicht. a, amfide; b, koppapillen van binnenste cirkel; c, koppapillen van buitenste cirkel; d, mannelijke dorsolaterale koplob; g, stilet; v, laterale koppapillen.
  • Staarteind van mannelijke Capillaria brochieri
    Staarteind van mannelijke Capillaria brochieri
  • Staarteind van mannelijke Capillaria alcoveri
    Staarteind van mannelijke Capillaria alcoveri
  • Capillaria contorta in krop van boomkwartel
    Capillaria contorta in krop van boomkwartel
  • Capillaria contorta omgeving vulva. e. slokdarm g. klier i. darm l. laterale vezellaag v. vulva vb. ventrale vezellaag
    Capillaria contorta omgeving vulva. e. slokdarm g. klier i. darm l. laterale vezellaag v. vulva vb. ventrale vezellaag
  • Ei van Capillaria boehmi
    Ei van Capillaria boehmi
  • C t/m G: Eieren van Capillaria sp.
    C t/m G: Eieren van Capillaria sp.

Levenscyclus

Levenscyclus van Capillaria philippinensis

De gehele levenscyclus vindt plaats in hetzelfde organisme.

Soorten

Enkele soorten zijn:

Zie de categorie Capillaria van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Wikispecies heeft een pagina over Capillaria.