|
Hélène Carrère d'Encausse Hélène Carrère d'Encausse, geboren als Hélène Zoerabisjvili, (Parijs, 6 juli 1929 – aldaar, 5 augustus 2023) was een Franse historica, deskundig op het gebied van de geschiedenis van Rusland en lid en vast secretaris van de Académie française. Voor haar werk kreeg ze in 2008 de Gouden Lomonosov-medaille van de Russische Academie van Wetenschappen. LevensloopCarrère werd geboren in Parijs als lid van een kosmopolitisch en meertalig gezin. Haar ouders, Georges Zoerabisjvili en Nathalie von Pelken, waren in 1925 de Sovjet-Unie ontvlucht. Haar voorouders behoorden tot vooraanstaande families in het tsaristische rijk. Haar moeder stamde uit een aan lager wal geraakte Russische adellijke familie en groeide op in Italië. Haar vader was een intellectueel uit een vooraanstaande Georgische familie. In Parijs moest hij echter als taxichauffeur aan de slag. Hélène groeide op in relatieve armoede.[1] Haar moedertaal thuis was Russisch. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte haar vader, gedreven door zijn anticommunisme, als tolk voor de Duitsers in Bordeaux. Later zou hij ook betrokken zijn geweest bij de confiscatie van joods bezit. Na de bevrijding werd hij opgepakt door het Franse verzet. Hij werd op 10 september 1944 waarschijnlijk vermoord door communistische verzetslieden. Hélène Zoerabisjvili, toen pas 15 jaar oud, werd opgevangen door de literair criticus en pamflettist Maurice Bardèche. Na het afronden van haar middelbare schoolopleiding aan het Lycée Molière in het 16e arrondissement van Parijs, studeerde ze geschiedenis aan het prestigieuze Institut d'Études Politiques de Paris (Sciences Po), waar ze in 1952 afstudeerde. Ze voltooide haar doctoraat in 1963. In 1976 behaalde ze een tweede doctoraat aan de Panthéon-Sorbonne-universiteit (Parijs 1) met een proefschrift onder supervisie van Maxime Rodinson en Roger Portal. Ze doceerde geschiedenis aan zowel Sciences Po als de Sorbonne. Tot haar 21e, toen ze de Franse nationaliteit kreeg, was ze statenloos. Ze trouwde in 1952 met de welgestelde zakenman Louis Carrère d'Encausse (1927-2023), directeur van een verzekeringsmaatschappij.[noot 1] Het echtpaar kreeg drie kinderen: de schrijver en regisseur Emmanuel Carrère (* 1957), de advocaat Nathalie Carrère (* 1959) en de arts Marina Carrère d'Encausse (* 1961). Carrère overleed op 94-jarige leeftijd in haar woonplaats Parijs.[3] FamilieHélène Carrère d'Encausse-Zoerabisjvili was de zus van de componist Nicolas Zourabichvili. Haar nicht Salome Zoerabisjvili was ambassadeur van Frankrijk in de Georgische republiek. Ze werd nadien minister van Buitenlandse Zaken van dit land in de regering van president Micheil Saakasjvili, om vervolgens in oppositie tegen deze regering te gaan. Ze werd in 2018 gekozen tot president van Georgië. CarrièreCarrère deed uitgebreid onderzoek naar haar vaderland Rusland en was docent politieke geschiedenis, eerst aan de Sorbonne, vervolgens aan het Institut d’études politiques de Paris. Tevens doceerde ze enkele jaren aan het Europacollege in Brugge en tijdelijk aan talrijke universiteiten, vooral in Noord-Amerika en Japan, maar ook aan de Katholieke Universiteit Leuven. Carrère was eredoctor aan de universiteiten van Laval, Montreal, Leuven en Boekarest. Ze oefende gedurende kortere of langere tijd uiteenlopende functies uit:
Carrère heeft een aanzienlijke reeks studies en biografieën gepubliceerd. Haar bekendste boek, L'empire éclaté, verschenen in 1978, en voorspelde het uiteenvallen van het Sovjetimperium. Académie françaiseOp 13 december 1990 werd ze verkozen tot lid van de Académie française, in opvolging van Jean Mistler. In 1996 volgde ze Maurice Druon op als vast secretaris (secrétaire perpétuel). Ze hecht eraan de mannelijke en niet de gefeminiseerde versie van haar functienaam te gebruiken. Bovendien toonde ze zich een tegenstander van positieve discriminatie om de oververtegenwoordiging van mannen in de instelling te ontmantelen. Een van de voorrechten verbonden aan haar functie was dat ze met haar man een enorm appartement kon betrekken in het zeventiende-eeuwse Collège des Quatre-Nations.[2] Carrère was tevens buitenlands lid van de Académie royale de Belgique en van de Russische Academie voor Wetenschappen. Ze was erelid van de Russische Academie voor Schone Kunsten, van de Academie van Georgië en van de Academie van Roemenië. PublicatiesHélène Carrère d'Encausse ontving onder meer de Prix Louise Weiss in 1987 en de Prix Comenius in 1992 voor haar gehele oeuvre. In 2023, kort voor haar dood, ontving ze de Prinses van Asturiëprijs. Over Rusland en de Sovjet-Unie
Biografieën
Literatuur
Externe linkBronnen, noten en/of referenties
|