Garfield (strip)
Garfield is een gagstrip gecreëerd door Jim Davis. De hoofdrolspelers zijn de gelijknamige kat, zijn baasje Jon Arbuckle, de hond Odie en de vriendin van Jon, Liz. In Nederland verscheen van 29 november 1980 tot 28 januari 2021 de strip dagelijks in De Telegraaf en in Vlaanderen in De Standaard en Het Nieuwsblad. De strip bestaat uit drie plaatjes en de zondagstrip is meestal zes of zeven plaatjes in drie regels. Garfield is een wereldwijd bekende strip en staat in het Guinness Book of Records als meest verspreide strip ter wereld. Het succes leidde tot de creatie van een televisieserie, verschillende animatiespecials, een reeks videospellen, twee live-action films en een hoop merchandising. GeschiedenisScheppingToen striptekenaar Jim Davis graag een strip wilde verkopen aan een landelijke stripmagnaat probeerde hij eerst uit te zoeken wat voor soort strips aansloegen bij het grote publiek. Dit omdat zijn vorige strip, Gnorm Gnat, niet goed genoeg was voor landelijke verspreiding. Het viel Jim Davis op dat er geen strips waren met katten in de hoofdrol. Jim begon hierop met het maken van schetsen van katten gebaseerd op herinneringen aan zijn jeugd op de boerderij. De schets die hem het meest aansprak was die van een enorm dikke kat die hij bij het tekenen de naam Garfield had gegeven (vernoemd naar zijn opa James Garfield Davis die op zijn beurt weer is vernoemd naar James Garfield, de 20e president van de V.S). Wereldwijde verspreidingDe strip verscheen voor het eerst op 19 juni 1978.[1] Om deze reden wordt 19 juni ook beschouwd als Garfields verjaardag. De strips op 19 juni gaan altijd over Garfield die zijn verjaardag viert. Destijds verscheen de strip in 41 Amerikaanse kranten in onder andere Boston, Dallas en Chicago. Garfields populariteit steeg snel, zelfs voorbij de grenzen van de Verenigde Staten. Tegenwoordig is Garfield wereldwijd bekend en verschijnt de strip in meer dan 2000 kranten. Garfield verandertGarfields uiterlijk en gedrag zijn flink veranderd sinds de eerste strip. Oorspronkelijk was hij zeer dik met blubberige wangen en smalle ronde ogen. Later werd hij magerder in omvang en zijn ogen vergroot. In 1981 begon Garfield rechtop te lopen, maar zijn achterpoten waren toen nog niet buitengewoon groot zoals nu. In 1983 verscheen Garfield voor het eerst zoals we hem nu nog kennen: met grote ovale ogen en rechtop lopend op relatief grote achterpoten. De stripHumorDe strip maakt vooral grappen over huisdieren, hun eigenaren en hoe huisdieren eigenlijk de baas zijn in huis. Garfield worstelt verder ook met menselijke problemen zoals diëten, een hekel aan maandagen en verveling. Toen Garfield begon te veranderen qua uiterlijk veranderde ook de humor in de strips. Garfield begon nu bijvoorbeeld grappen te maken over Jons stompzinnigheid en het feit dat hij nooit een afspraakje kan krijgen. Hierdoor kreeg de strip meer een sitcomachtig uiterlijk. Sommige fans vonden dat de kwaliteit van de grappen hierdoor wat achteruit ging. Jim Davis nam zich sinds de mislukking van zijn vorige strip, Gnorm Gnat, voor om alle lezers te betrekken bij Garfield door de grappen wijd en de humor algemeen en voor iedereen begrijpelijk te houden. Als gevolg hiervan vermijdt de strip sociale of politieke grappen. In de beginjaren van de strip kwamen nog wel een paar grappen voor over onderwerpen als inflatie en vakbonden. Ook rookte Jon in deze eerste strips nog regelmatig pijp en las een vrijgezellenblad. De karakters en situaties in Garfieldstrips zijn onveranderd gebleven gedurende de laatste paar jaar. Hoewel Garfield elk jaar zijn verjaardag viert, worden de personages lichamelijk niet ouder. Communicatie tussen de personagesGarfield begrijpt alles wat mensen zoals zijn baasje Jon zeggen, maar kan zelf niet praten. Zijn tekst, en die van andere dieren, staat altijd in denkballonnetjes. Hoewel Jon Garfield niet kan verstaan heeft hij (naar zijn gezichtsuitdrukkingen te oordelen) wel in de gaten wanneer Garfield kritiek op hem heeft. Odie begrijpt ook wat Jon zegt en kan ook Garfield verstaan, maar hij kan niet terugpraten behalve dan door te blaffen. Met andere dieren (zoals Nermal, Arlene, spinnen en muizen) kan Garfield wel een gesprek voeren. Garfield is blijkbaar ook in staat te schrijven aangezien hij al een aantal maal brieven heeft getypt en geschreven die Jon ook kon lezen en begreep. Dit gebeurt echter maar zelden. AlgemeenZoals vele strips wordt Garfield niet specifiek getekend en geschreven door zijn bedenker Jim Davis. Jim Davis' bedrijf, Paws Inc., heeft een aantal striptekenaars en schrijvers in dienst die het meeste werk doen wat betreft het maken van de strip, terwijl Jim Davis zelf de eindversie keurt en ondertekent. Op 7 juni 1999 begonnen kranten de Garfieldstrips in kleur af te drukken. Voor zijn werk in de strips kreeg Jim Davis in 1981 en 1985 de "National Cartoonists Society Humor Strip Award". In 1989 kreeg hij de "Reuben Award". De personages Zie Lijst van personages uit Garfield voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Een bolle oranje kat met zwarte strepen op zijn rug. Hij doet eigenlijk niets liever dan eten en slapen en tussendoor Odie pesten. Hij beschouwt zichzelf als superieur aan mensen en honden. Zijn lievelingseten is lasagne en pizza, maar hij eet ook graag vogels, goudvissen en de varens van zijn baas Jon. Garfield is ook enorm verslaafd aan koffie, vooral 's ochtends is hij erg humeurig vóór zijn eerste kopje. Hij heeft een hekel aan maandagen, diëten, rozijnen, spinnen en opstaan (al dan niet met behulp van wekkers). In tegenstelling tot andere katten haat Garfield het jagen op muizen. Sterker nog, hij is zelfs vrienden met sommige. Hij valt wel altijd pizzabezorgers aan, die hij vanaf een paar huizen verderop kan horen aankomen. Hij heeft ook een onweerstaanbare drang om in bomen te klimmen, ondanks dat hij weet dat hij er niet zelf meer uit kan komen. In latere Garfield strips wordt Garfields verleden onthuld. Hij is geboren in de keuken van Mamma Leoni's Italiaanse restaurant. Dat is ook de reden dat Italiaans eten tot zijn favoriete voedsel behoort. Hij at zoveel dat de restaurant eigenaar twee keuzes had: Garfield wegdoen, of zijn restaurant failliet zien gaan. Hij verkocht Garfield aan een dierenwinkel waar hij gekocht werd door Jon. De eigenaar van Garfield en Odie. Naast de vele problemen met Garfield heeft hij ook pech met de vrouwen. In veel strips probeert hij een afspraakje te regelen, maar zonder succes. Zijn hobby's zijn onder andere accordeon spelen en proberen een afspraakje te regelen. Net als Jim Davis is Jon geboren en opgegroeid op een boerderij. In de oudere Garfieldstrips was Jon een striptekenaar; dit werd nogmaals bevestigd in de strip op 2 mei 2010. Zijn volledige naam is Jonathan Q. Arbuckle; dit werd bekendgemaakt in de strip van 6 december 2001. Zijn verjaardag is op 28 juli; dit werd bekendgemaakt in de strip uit 2001 van die datum. Oorspronkelijk zou de strip geheel om Jon draaien met Garfield slechts in een bijrol. Jim Davis besefte al snel dat Garfield telkens de grappige opmerkingen maakte en veel meer geschikt was als ster van de strip. Een beagle en Jons tweede huisdier. Odie is vooral bekend om zijn grote oren, zijn enorme tong en zijn domheid. Hij kwijlt bijna altijd en is altijd vrolijk. Hij is constant het slachtoffer van Garfields grappen (zoals van de tafel geschopt worden). Odie is het enige personage dat bijna nooit wat zegt of denkt. Volgens de officiële website van Garfield kostte het Odie 3 jaar om te leren ademen. Zijn IQ is zo laag dat je het moet opgraven. Odie verscheen voor het eerst in de strip op 8 augustus 1978. Hij was toen de hond van Lyman. Toen Lyman in 1983 uit de strip verdween werd Odie Jons hond. In het boek Garfield & His Nine Lives werd Odies oorsprong veranderd naar dat Jon hem samen met Garfield kocht in dezelfde dierenwinkel. Odies naam is afkomstig uit een reclame die Jim Davis maakte voor een autogarage. In deze reclame kwam een zekere "Odie, de dorpsgek" voor. Jim Davis vond de naam wel passend voor Lymans hond, dus kreeg die ook de naam Odie. In het begin had Odie zwarte oren, maar nadat Jim Davis te horen kreeg dat Odie op deze manier erg leek op “Snoopy” werd de kleur veranderd in bruin. In de films van Garfield werd Odie echter gespeeld door een teckel. LocatiesVeruit de meeste Garfield strips spelen zich af op de grond of op de tafel in Jons huis. Wanneer Garfield een keer een andere locatie opzoekt doet hij dat meestal op maandag, en spelen alle strips van die week zich op die locatie af. Veel gebruikte locaties zijn:
Thema’s en verhaallijnenIn de strips komen regelmatig langere verhaallijnen voor die worden opgebouwd uit de losse strips van een aantal weken. De zondagstrips staan over het algemeen los van deze verhaallijnen, maar er zijn uitzonderingen op deze regel. In deze verhaallijnen bezoekt Garfield vaak een andere locatie dan Jons huis, of staat een bijpersonage centraal zoals Nermal, Arlene, de postbode, de wekker en de pratende weegschaal. De grappen in de strips zijn seizoensgebonden. In de maanden januari en februari ligt de nadruk vaak op grappen over sneeuw en winter, en in de zomermaanden om hitte, vakanties en het strand. In december draaien de strips bijna altijd om de voorbereidingen voor Kerstmis en vooral de bijbehorende cadeaus onder de kerstboom. In de week voorafgaand aan 19 juni focust de strip zich op Garfield die zich voorbereidt op zijn verjaardag en worstelt met zijn angst om ouder te worden. Voor Garfields 25e verjaardag tekende Jim Davis een aantal strips waarin de oude Garfield en de nieuwe elkaar tegenkomen. Af en toe wordt in de strip ook Halloween gevierd. Meer unieke thema's zijn “Garfield's Believe It or Don't”, “Garfield's Law”, “Garfield's History of Cats” waarin de geschiedenis van de wereld en de wetenschap worden bekeken door de ogen van Garfield. Een andere verhaallijn die zeker in oudere Garfield strips veel werd gebruikt is een waarin Garfield verdwaalt en de weg naar huis probeert terug te vinden. Een van deze verhaallijnen liep zelfs meer dan een maand. In deze verhaallijn loopt Garfield weg nadat Jon hem vraagt de krant te gaan halen. Jon stuurt Odie achter Garfield aan, maar beseft al snel zijn fout (Odie is niet erg slim en verdwaalt ook). Jon vereenzaamt en plaatst advertenties in de krant, maar zonder succes. Na een reeks gebeurtenissen waarbij Odie tijdelijk wordt gevonden door een meisje en hij samen met Garfield in een circus belandt, vindt Jon ze terug in een dierenwinkel. Een wat controversiële verhaallijn van een week begon op 23 oktober 1989. Deze reeks was in tegenstelling tot andere Garfield strips niet bedoeld als humor. Het focust op Garfield die wakker wordt in een toekomst waar zijn huis is verlaten en hijzelf niet langer bestaat. Uiteindelijk lijkt dit alles een droom te zijn, maar zeker is dit niet daar aangegeven wordt dat Garfield enkel door ontkenning aan deze situatie kan ontkomen. Deze verhaallijn heeft nadien bij veel fans tot de theorie geleid dat Garfield dood aan het gaan was in een verlaten huis of mogelijk zelfs al gestorven is, en dat alle strips van na deze datum zich slechts afspelen in Garfields fantasie daar hij zo zich af probeert te zonderen van de duistere wending die zijn leven heeft genomen. Jim Davis ontkende deze geruchten en gaf de volgende reden voor de verhaallijn:
Deze verhaallijn vertoont gelijkenissen aan het filmpje Valse Triste uit Allegro non troppo, waarin een spookkat de ruïnes bezoekt van het huis waar hij ooit woonde. In 2002 kreeg Garfield als strip een plaats in het Guinness Book of Records als "meest verspreide strip ter wereld" (Engels: most syndicated comic strip). Daarvoor was Peanuts houder van dit record. Volgens het Guinness Book of Records:
KritiekOndanks de grote populariteit van de strip is Garfield ook geregeld het onderwerp van negatieve kritiek. Zoals veel strips wordt Garfield niet langer uitsluitend getekend en geschreven door zijn bedenker. Jim Davis maakt nog wel ruwe schetsen voor de strip, maar assistenten maken het af. Ook heeft de strip de afgelopen paar jaar bijna geen karakterontwikkeling ondergaan, en vrijwel steeds dezelfde verhaallijnen gebruikt. Jim Davis kreeg dit blijkbaar zelf in de gaten, en veranderde onder andere de relatie tussen Liz en Jon om zo een andere weg in te slaan. Garfield 1978 – hedenEen paar hoogtepunten uit de geschiedenis van Garfield:
Garfield-marketing en productenVanwege de grote populariteit van de strips bestaat er een grote merchandising van Garfield. Garfield staat afgebeeld op vele producten. In Noord-Amerika zijn zelfs al winkels geheel gespecialiseerd in Garfield-producten. BoekenDe bekendste Garfield-boeken zijn die uit de compilations-reeks. Deze boeken worden in principe twee keer per jaar uitgebracht door Ballantine Books. Ze bevatten herdrukken van de strips die al eerder in de krant verschenen. Deze boeken werden oorspronkelijk in zwart-wit afgedrukt, maar de huidige exemplaren zijn in kleur. Elk boek bevat de strips die de zes maanden ervoor in de kranten stonden, inclusief de extra grote zondagstrips. De titels van deze boeken waren bedoeld als "dubbele betekenis", en een verwijzing naar Garfields gewicht. Deze boeken introduceerden het "Garfield-formaat" voor publicaties; ze zijn extra breed om aan te sluiten bij de dimensies van de strip. Elk boek wordt ook nog een keer heruitgebracht in de Garfield Classics-reeks. formaat. Deze zijn alleen als paperback verkrijgbaar. In Europa worden de Garfield-strips vooral uitgegeven in pocketformaat. Hierin zijn de strips verticaal afgedrukt. Naast de krantenstrips bestaan er ook Garfield boeken met daarin stripversies van de tv-specials. Deze op de specials gebaseerde strips werden in 2004 en 2005 gebundeld in boeken met steeds drie strips erin.
Niet alle Garfield boeken bevatten strips. Er bestaan ook leesboeken over Garfield. Tussen 1997 en 1999 verschenen in Amerika een reeks boeken over Garfield als een superheld en aanvoerder van een team genaamd Pet Force. Garfield op tvIn 1982 werd de strip omgezet tot tekenfilmspecial getiteld "Here Comes Garfield" ('Hier komt Garfield'). Acteur Lorenzo Music deed hierin de stem van Garfield. Er werden twaalf van deze tv-specials gemaakt, waarvan sommigen een Emmy Award wonnen. Een overzicht:
In 1988 verscheen er een tekenfilmserie over Garfield getiteld "Garfield and Friends", die tot 1995 liep. In 2008 volgde een tweede animatieserie, The Garfield Show. VideospellenGarfield is de hoofdfiguur in veel videospellen. Het eerste was een nooit uitgebracht prototype voor de Atari 2600. Tot nu toe zijn de volgende spellen van Garfield verschenen:
Daarnaast zijn op internet Garfieldspelletjes te vinden, onder meer op Garfields officiële website. FilmsEen live-action-filmversie van de strip getiteld Garfield: The Movie kwam in de Verenigde Staten uit op 11 juni 2004. Daar Lorenzo Music kort daarvoor was overleden werd acteur Bill Murray gevraagd voor de stem van Garfield. Garfield's tweede live-action-film getiteld “Garfield: A Tail of Two Kitties” kwam uit op 23 juni 2006. In november 2007 verscheen de computeranimatiefilm Garfield Gets Real. In 2008 verscheen een tweede computeranimatiefilm, Garfield's Fun Fest. In 2009 volgde de film Garfield's Pet Force. In 2024 kwam een nieuwe film van Garfield uit 'The Garfield Movie'. Overig
Trivia
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
Zie de categorie Garfield van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
|