|
Frankisch-Visigotische Oorlog (496-498)
De Frankisch-Visigotische Oorlog (496-498) ook bekend als de eerste Frankisch-Visigotische oorlog was een gewapend conflict tussen de Franken en de Visigoten. In dit conflict waren de Franken de agressor die in Aquitanië probeerden vaste voet te krijgen, waar de Aquitaanse Goten sinds de val van het West-Romeinse Rijk de macht uitoefenden. De belangrijkste opponenten in deze oorlog waren de vorsten Clovis en Alarik II. De oorlog eindigde in een nederlaag voor Clovis.[1]. Bronnen en interpretatieBisschop Gregorius van Tours (538-594), de belangrijkste bron over het leven van Clovis, meldt weinig tot niets over deze eerste Frankisch-Visigotische oorlog in zijn geschriften. Waarschijnlijk paste de nederlaag van Clovis niet in het beeld dat hij van hem wilde neerzetten. Andere eigentijdse bronnen melden wel over de vijandelijkheden tussen Franken en Visigoten en op basis hiervan is het mogelijk het verloop van de oorlog te reconstrueren waarin Clovis minstens twee aanvallen uitvoerde. [2] AchtergrondDe diepere oorzaak voor deze oorlog is in zekere zin het uiteenvallen van het Laat-Romeinse leger in het westen na de val van keizer Majorianus in 461 en het machtsvacuüm dat daarna ontstond. In Gallië kwamen bevolkingsgroepen in opstand en legerleiders van zowel Romeinse of Barbaarse afkomst probeerden het vacuüm op te vullen door het heft in eigen handen te nemen.[3] Clovis was een Frankische krijgsheer die als een gewiekste en berekende politicus kwam bovendrijven. In 481 bij aanvang van zijn bewind beschikte hij slechts over een machtsbasis in Doornik, doch amper vijf jaar later had hij zijn rivaal Syagrius ten val gebracht en daarmee het gezag over het voormalige Romeinse leger in Gallië verworven.[4] Omstreeks 495 controleerde Clovis heel het Romeinse grondgebied in Noord-Gallië en voelde hij zich sterk genoeg om Alarik in het zuiden aan te vallen.[5] Om zijn vaststaande leger in te onderhouden had hij buit nodig. Dit was ruim voorhanden in het zuiden van Gallië waar de Aquitaanse Goten het voor het zeggen hadden gekregen. AanleidingDe directe aanleiding vindt men in de politieke situatie van Spanje in die tijd. Alariks vader Eurik had hier welliswaar zijn hegemonie gevestigd,[6] maar dit betekende niet dat de Iberische gebieden rechtstreeks onder Gotisch bestuur stonden. Het schiereiland herbergde namelijk tal van autonome spelers, zoals de grote steden en gemeenschappen als de Sueven en Basken.[7] Bovendien bevond zich in Spanje geen staand leger. Er dienden regelmatig militaire campagnes zuidwaarts te worden gestuurd om de lokale controle te handhaven. [8] De opstand van Burdunellus in 496 past in dit beeld. Deze opstand dreigde de Gotische hegemonie in gevaar te brengen. De rebellie vergde alle aandacht van Alarik en voor Clovis was dit een prima aanleiding Aquitanië binnen te vallen. [8] Frankische AanvalVoorafgaand aan zijn inval versterkte Clovis zijn positie door bondgenootschappen aan te gaan met andere Frankische leiders en met de Gallo-Romeinen in Amorica, de Armorici.[9] In de loop van 496 belegerde hij Nantes; de meest noordelijke stad onder Visigotische heerschappij. Nantes verzette zich zestig dagen tegen de belegeraars. De Frankische commandant, Chilo was onder de indruk en bekeerde zich zo tot het katholicisme. [10] Tijdens deze fase was Alarik, vanwege de Spaanse opstand, onvoldoende in staat Clovis strijd te geven, waardoor Clovis Poitiers, Saintes[11]en Bordeaux belegerde. Tijdens de laatste werd een belangrijke Visigotische edelman, Hertog Suatrius van Bordeaux, gevangengenomen. Op de terugweg uit Bordeaux heeft Clovis mogelijk ook Tours ingenomen. [12] Visigotisch tegenoffensiefAlarik liet het niet bij deze verliezen zitten en nadat hij de opstand in Spanje had neergeslagen bereidde zich voor op een tegenaanval. In 496, ondanks het winnen van de Slag bij Tolbiac tegen de Alemanni, leden de Franken zware verliezen (en hadden ze mogelijk last van interne onrust) tegen de Visigoten. Toen Alarik de kans zag, heroverde hij in 498 Bordeaux, Saintes, Poitiers en Tours (als die was genomen).[13] Met deze heroveringen werden alle eerder ondervonden verliezen goedgemaakt, en was het resultaat van Clovis oorlog grotendeels nihil,[12] ook al werd Nantes schijnbaar ingenomen door de Armorici.[14] EpiloogOndanks klinkende overwinningen van Clovis in het begin van deze oorlog, waarin zijn legers lustig konden plunderen eindigde deze eerst Frankisch-Visigotische confrontatie in een nederlaag.[1] Het lijkt erop dat Clovis vooral gemotiveerd was om krijgsbuit voor zijn leger te vergaren en niet zozeer uit was om Visigotische Aquitanië te veroveren. Maar dat hij zich ver in het Gotische gebied begaf, duidt er wel op dat hij blaakte van zelfvertrouwen en vol vertrouwen de hegemonie over Gallië met de Goten betwistte, hetgeen ook zou blijken enkele jaren later. Bronnen, noten en/of referenties
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
