Enguerrand de Monstrelet

Illustratie over de Slag bij Azincourt uit de kroniek van Enguerrand de Monstrelet (Chronique de France, ca. 1495)

Enguerrand de Monstrelet (Montrelet, 1390 - Kamerijk, 20 juli 1453) was een Frans kroniekschrijver. Zijn Chroniques de Monstrelet, die in twee boeken de periode 1400-1444 bestrijken, zijn geschreven vanuit Bourgondisch oogpunt in opdracht van het huis Luxemburg.

Loopbaan

Monstrelet kwam uit het graafschap Ponthieu. Hij behoorde tot de lagere Picardische adel en was volgens eigentijdse bronnen stalmeester voor Jan van Luxemburg in de regio Abbeville, die in 1430 in dienst van hertog Filips de Goede de onderhandelingen voerde over de uitlevering van Jeanne d'Arc aan de Engelsen. Filips stelde Monstrelet in 1436 aan als belastingontvanger in Kamerijk (hij was plaatsvervangend gavenier, inner van de graantaks geheven door de graaf van Vlaanderen op zijn vazal de bisschop van Kamerijk). In 1444 werd hij provoost van Kamerijk en het volgende jaar baljuw van Walincourt .

Monstrelet stierf in 1453 en werd begraven in minderbroederhabijt. Zijn gebeente werd in 1959 gevonden in de recolletenkapel van Kamerijk en opnieuw begraven in 1962 bij het kerkportaal.

Kroniek

Als kroniekschrijver wordt Monstrelet beschouwd als de opvolger van Jean Froissart. Volgens Mathieu d'Escouchy, een van zijn voortzetters, stopten de aantekeningen van Monstrelet in 1444.

De Chroniques de Monstrelet staan aan de zijde van de Bourgondiërs, die tijdens de Honderdjarige Oorlog schipperden tussen de Engelsen en de Fransen. Monstrelet staat niet bekend om zijn literaire stijl en evenmin om zijn onpartijdigheid, ook al betuigt hij her en der zijn neutraliteit. Vooral zijn anti-Vlaamse gevoelens krijgen geregeld lucht, zoals bij het débâcle van Calais. Niettemin is hij een wezenlijke bron van zijn tijd. Vermoedelijk had hij toegang tot authentieke documenten en kon hij uitspraken uit eerste hand optekenen. Zo was hij in 1429 aanwezig bij het onderhoud van Filips met Jeanne d'Arc gevangen in Compiègne, waar zijn uitstekende geheugen hem echter naar eigen zeggen in de steek liet.

Iconografie

Portretten van Monstrelet zijn te vinden in de Recueil d'Arras en in een manuscript van de Histoire d'Alexandre gemaakt voor Filips de Goede. Puur op basis van gelijkende gelaatstrekken is gespeculeerd dat Monstrelet de Man met de rode tulband zou zijn op een anoniem schilderij in het Metropolitan Museum of Art (ca. 1440-1450).[1]

Uitgaven

• Louis-Claude Douët-d'Arcq (ed.), La chronique d'Enguerrand de Monstrelet. En deux livres avec pièces justificatives, 1400-1444, 6 delen, 1857-1862 (vol. 1 , vol. 2 ; vol. 3 ; vol. 4 ; vol. 5 ; vol. 6)
• Nathalie Desgrugillers (ed.), Chronique, vol. 1, 1400-1407, 2011

Externe link

• Auteursfiche (Archives de littérature du Moyen Âge)

Literatuur

• J. B. Dacier, Mémoire sur la vie et les chroniques d'Enguerrand de Monstrelet, in: J. A. Buchon (ed.), Chroniques d'Enguerrand de Monstrelet. Nouvelle édition, vol. I, 1826, p. 1-45
• Comte de Brandt de Galametz, Le chroniqueur Enguerrand de Monstrelet gentilhomme picard, in: Mémoires de la Société d'émulation d'Abbeville, 1886, vol. 16, p. 71-79
• Mireille J.H. Madou, "De Leidse 'Kroniek van Enguerrand de Monstrelet'. Bijdrage in het onderzoek naar een exacte datering van de codex", in: Archivum artis lovaniense. Bijdragen tot de geschiedenis van de kunst der Nederlanden, opgedragen aan Prof. Em. Dr. J.K. Steppe, 1981, p. 111-122
• Hanno Wijsman, History in Transition. Enguerrand de Monstrelet's Chronique in Manuscript and Print (ca.1450-c.1600), in: Malcolm Walsby en Graeme Kemp (eds.), The Book Triumphant. Print in Transition in the Sixteenth and Seventeenth Centuries, 2011, p. 199-252

Voetnoten

1. Josua Bruyn, "Een portret van Enguerrand de Monstrelet door Rogier van der Weyden", in: Miscellanea Jozef Duverger. Bijdragen tot de kunstgeschiedenis der Nederlanden, 1968, deel 1, p. 92-101