Donacidae

Zaagjes
De variabele schelpfenotypes van Donax variabilis
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Mollusca (Weekdieren)
Klasse:Bivalvia (Tweekleppigen)
Onderklasse:Autobranchia
Orde:Cardiida
Superfamilie:Tellinoidea
Familie
Donacidae
Fleming, 1828
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Zaagjes op Wikispecies Wikispecies
(en) World Register of Marine Species
Portaal  Portaalicoon   Biologie

De zaagjes (Donacidae) zijn een familie van kleine, tweekleppige schelpdieren. De schelpen van deze weekdieren zijn glad en lichtelijk wigvormig, en hebben meestal een fijn getande onderrand. Zaagjes worden in vrijwel alle tropische en gematigde stranden aangetroffen. Verschillende soorten zijn voor de mens eetbaar. De familie wordt vertegenwoordigd door vier moderne geslachten, waarvan Donax het meest bekend is.

De zaagjes zijn productieve filtervoeders en vormen een belangrijk onderdeel van voedselketens in de kustwateren waar ze voorkomen. Ze kunnen zich snel ingraven in het zand. De soorten zijn gevoelig voor de kustindustrie en andere menselijke activiteiten die het bodemleven verstoren.

Schelpkenmerken

Het zijn slanke, licht driehoekige schelpen. Ze zijn gelijkkleppig maar ongelijkzijdig, met de umbo's naar de achterkant toe geplaatst. Ze zijn glad en zeer glimmend. Elke klep heeft twee cardinale tanden. De voorste en achterste laterale tanden zijn eveneens aanwezig. De binnenrand van de schelpen is fijn gekarteld. De binnenkant van de schelp vertoont een duidelijke, diepe mantelbocht.

Habitat

De dieren leven ingegraven in een zand- of modderbodem, dicht onder het bodemoppervlak, op middelmatig tot sterk geëxposeerde zandkusten. Ze houden zich bij voorkeur ter hoogte van de laagwaterlijn. Bij sterke branding worden ze soms vrijgewoeld maar kunnen zich dan door middel van hun voet snel weer ingraven. Sommige soorten bewegen zich binnen de getijdenzone verticaal over de kust. Langs de Italiaanse en Spaanse kusten wordt Donax trunculus veelvuldig gevist en op de vismarkten verkocht.

Geslachten

Donacidae bestaat uit de volgende geslachten:

Soorten

Aan de Noordzeekusten van Nederland en Vlaanderen kan men de soorten Donax vittatus (Da Costa, 1778) (Zaagje; algemeen) en Donax variegatus (Gmelin, 1791) (Glad zaagje; zeldzaam) vinden.

Aan de Europese kusten kan men nog drie andere soorten vinden:

Buiten Europa komen ook nog de volgende soorten voor:

Afbeeldingen


  • Donacidae - NCBI, National Center for Biotechnology Information
  • Donacidae - Gladys Archerd Shell Collection