De heilige Hiëronymus

De heilige Hiëronymus
Kunstenaar	Caravaggio
Jaar	circa 1605-06
Techniek	Olieverf op doek
Afmetingen	116 × 153 cm
Museum	Galleria Borghese
Locatie	Rome
Inventarisnummer	56
Portaal    Kunst & Cultuur

De heilige Hiëronymus (Italiaans: San Girolamo) is een schilderij van Caravaggio uit circa 1605-06^[1]. Het maakt deel uit van de collectie van de Galleria Borghese in Rome.

Giovanni Pietro Bellori beschreef in 1672 dat Caravaggio het schilderij gemaakt had voor kardinaal Scipione Borghese, die ook eigenaar was van de Madonna van de palfreniers uit dezelfde periode. Omdat Borghese in 1605 naar Rome werd gehaald door zijn oom paus Paulus V bij de start van diens pontificaat, kan het schilderij rond dit jaartal gedateerd worden. Het kan gaan om een schenking als dank voor de hulp van de kardinaal bij een van de talrijke aanvaringen met de wet die de schilder had. Vanaf 1650 is het schilderij gedocumenteerd in de Borghese-collectie, hoewel het enige tijd ten onrechte aan Jusepe de Ribera werd toegeschreven.

Caravaggio maakte nog twee schilderijen van Hiëronymus, die in de abdij van Montserrat bij Barcelona en in Valletta op Malta bewaard worden.

De heilige Hiëronymus is vooral bekend door zijn vertaling van de Bijbel in het Latijn. Trouw aan de iconografische traditie wordt de heilige op Caravaggio's schilderij afgebeeld als een oude man zittend aan een tafel vol met geschriften. Geconcentreerd leest hij in een groot boek, terwijl hij zijn arm uitstrekt in een lange horizontale beweging om zijn pen bij een boek te houden. De horizontale lijn van de arm wordt verlengd door een schedel, een memento mori, die op een ander boek is geplaatst dat ook open is. Hiëronymus is gekleed in een groot rood laken, de typische kleur voor een kardinaal.

Net als in veel andere schilderijen gebruikt Caravaggio licht als theatraal instrument: hier accentueert het de uitstraling van de heilige en vormt het een teken van een goddelijke aanwezigheid. Ook het kleurgebruik vertoont een contrasteffect, tegenover warme tinten (zoals het rode laken) staan koude tinten (zoals in het witte vel links).

Het is mogelijk dat dit werk onvoltooid bleef. De baard, de boeken en de cape zijn snel afgewerkt.

• 
  Madonna van de palfreniers
• 
  De heilige Hiëronymus - versie in Valetta
• 
  De heilige Hiëronymus - versie in de abdij van Monserrat

• Michel Hilaire (1995). Caravage, le Sacré et la Vie: 33 tableaux expliqués. Parijs: Herscher.
• Alfred Moir (1989). Caravaggio. New York: Harry N. Abrams.
• Sebastian Schütze (2017). Caravaggio, The Complete Works. Keulen: Taschen. p. 400-01

• (it) Informatie over het schilderij op de website van de Galleria Borghese. Geraadpleegd op 13 oktober 2024.

Zie de categorie Saint Jerome in his study by Caravaggio (Rome) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.