De Daf YA 314 en de YA 324(vervolgserie) zijn middelzware, militaire vrachtauto's, geproduceerd voor de Nederlandse krijgsmacht door de Nederlandse vrachtauto fabriek DAF.
Algemeen
In de jaren vijftig van de 20e eeuw ontstond bij de Koninklijke Landmacht de noodzaak om het rijdend materieel te vervangen. De tot dan toe gebruikte voertuigen waren na de Tweede Wereldoorlog door de Landmacht tweedehands verkregen via het MDAP uit de voertuigdumps van de Geallieerden, maar doordat deze voertuigen een mix van Engelse en Amerikaanse voertuigen was, bleek het onderhoud en aanvoer van reservedelen een logistiek probleem en standaardisatie was daarom noodzakelijk.
Op 24 mei 1955 ontving DAF een regeringsorder van 25 miljoen gulden voor de bouw en levering van, in eerste instantie,[1] duizend stuks vierwielaangedreven voertuigen van het type YA 314 aan de Koninklijke Landmacht.[2] Uiteindelijk werden er, na vervolgorders, 4406 stuks van het type 314 & 324 geleverd.[2]
De vrachtwagen had geen stuurbekrachtiging en geen verwarming. De cabine, met neerklapbare zijruiten, kon alleen verwarmd worden door de schotten van de, tussen de stoelen geplaatste, motorkap op een kier te zetten waardoor de motorwarmte (en ook de herrie en oliedampen) de cabine instroomde(n).
De waarde van het voertuig bedroeg 25 000 gulden.[3]
Typeaanduiding
De typeaanduidingen: (YA, YK, YF-314/324), zijn op de volgende manier samengesteld:
Voor- en achterbrug YA324 van merk DAF in plaats van merk Timken (bij YA314)
Andere schokbrekers voor- en achteras.
Dashboardverlichting YA314 losse lamp, YA324 verlichting in de meters.
voorzien van een huif of een metalen gesloten laadbak.
Uitvoeringen
Uitgevoerd als:
Algemene Dienst met huif
Bureauwagen met metalen opbouw
Toolset (mobiele werkplaats) met metalen opbouw[4]
Verbindingsdienstauto metalen opbouw als:
Lijnencentrum
(Veld)Telefooncentrale
Telexwagen
Draaggolfwagen
De wagens voor de Verbindingsdienst zijn ingericht bij Van Rietschoten en Houwens aan de Sluisjesdijk op Charlois. Naast de verbindingsapparatuur waren de wagens voorzien van een elektrische kookplaat.
Er zijn ook Fokker opbouwen (onder andere Mux Veldtelefooncentrale)
Het YA 314/324-chassis diende ook als basis voor;
Compressorwagen,
De YF-324 Tankauto, de F staat voor fuel (brandstof),
De YK-314 Kiepwagen, de K staat voor Kipper (Kiepwagen),[5]
Deze zijn ook voorzien van een huif maar zijn duidelijk herkenbaar aan de kortere laadbak.
Een viertons uitvoering van de 314. Die is nooit bij DAF in productie gegaan. Het betrof een prototype dat door DAF is ontwikkeld en bij Pegaso in licentie gebouwd is.
Productiecijfers en Kentekens YA (K) 314/324[2][9]
Koninklijke Landmacht
1954
type: truck, zonder lier
aantal: 5 stuks
kentekens: van KL-00-01 t.m. KL-00-05
1954/'55
type: truck, zonder lier
aantal: 992 stuks
kentekens: van KL-00-08 t.m. KL-09-99
1955/'58
type: truck, zonder lier
aantal: 3002 stuks
kentekens: van KO-00-04 t.m. KO-30-05
1957/'58
type: chassis met PTO en lier bedoeld voor diverse typen opbouw.
aantal:110 stuks
kentekens: van KO-30-06 t.m. KO-31-15
1958/'59
type: kipper YK-314
aantal: 240 stuks
kentekens: van KL-97-01 t.m. KL-99-40
1959
type: Chassis voorzien van laadbak met bommen-laadinrichting
aantal: 6 stuks
kentekens: van KO-32-06 t.m. KO-32-11
Koninklijke Luchtmacht
1960/'61
type: truck, zonder lier
aantal: 24 stuks
kentekens: van LM-44-01 t.m. LM-44-24
1964
Dit jaar neemt de KLu twee stuks YA314 over van de KL.
De kentekens bij de KLu worden: LM-58-73 en LM-58-74.
De eerdere Landmachtkentekens van deze twee Dafs zijn niet meer te achterhalen.
Korps Mariniers
1959
type: truck, zonder lier
aantal: 12 stuks
kentekens: van KM-39-22 t.m. KM-39-43
1960/'61
type: truck, zonder lier
aantal: 15 stuks
kentekens: van KM-32-26 t.m. KM-32-40
Opvolging
De YA-314 en YA-324 zijn in de jaren 80 van de 20e eeuw vervangen door de DAF YA-4440 en verkocht via de Dienst Domeinen. In tegenstelling tot de DAF YA-328 en de DAF YA-126 lijken er weinig 314's in het hobbycircuit terechtgekomen te zijn. Waarschijnlijk zijn er, vanwege de hogere toepasbaarheid, veel geëxporteerd en dienen ze hun tijd uit bij een leger in het buitenland.
Verder zijn veel YA 314's gesloopt voor hun voor- en achterassen. Deze zijn na het verwijderen van de bevestigingen voor de fusees en remankerplaten toegepast in containerafzetsystemen. NCH als fabrikant van deze systemen heeft nog steeds een voorraad van deze assen liggen.
Stoovelaar, Hans (2007) De dikke DAF-familie, DAF militaire voertuigen 1951 - 1958. Zaltbommel: Uitgeverij Aprilis, 192 pagina's. ISBN 978-90-5994-146-5
Nederlandse Militaire Voertuigen 1978 Unieboek BV. Bussum ISBN 90 269 4543 4
Voetnoten
↑Totaal ontving DAF tussen 1951 en 1956 meerdere orders met een totaal bedrag van 393 583 005 gulden, voor de bouw & levering van 3 typen trucks: De YA-328, de YA-126 en de YA-314/324
↑ abcStoovelaar, Hans (2007) De dikke DAF-familie, DAF militaire voertuigen 1951 - 1958. Zaltbommel: Uitgeverij Aprilis, 192 pagina's. ISBN 978-90-5994-146-5
↑Dit stond vaak op het dashboard geschilderd, waarschijnlijk om de chauffeurs ervan te doordringen voorzichtig met het materiaal om te gaan.
↑Deze toolsets hadden een stalen opbouw die was overgebouwd van de 2½ tons GMC, een van de trucks die (met anderen) werd afgelost door de YA 314.
↑Met de komst van de YA-616 Kipper waren in één keer alle YA-314 kippers overbodig. Bij de KL zijn in eigen beheer alle laadbakken van de 314 kipper aan de voorzijde verlengd en zijn deze ingezet als YA (algemeen) 324 met huif met als voordeel het hogere laadvermogen. De voormalig kippers hadden een laadvermogen van 4½ Ton.
↑In tegenstelling tot de DAF YA-328 en YA-126 was het met de YA-314/324 niet mogelijk in de hoge gearing met 4-wielaandrijving te rijden. De lage gearing werd automatisch met de 4-wielaandrijving ingeschakeld
↑Dit wil zeggen: met de huif met kaptogen verwijderd en de voorruit neergeklapt
↑In het kader van De Koude Oorlog hebben DAF en de Koninklijke Landmacht altijd nogal geheimzinnig gedaan over de productieaantallen. De uitgifte van kentekens geschiedde dan ook niet op chronologische wijze, de "vijand" zou hieruit bepaalde gevolgtrekkingen kunnen maken.
