Corylus

Corylus
Mannelijke katjes van de hazelaar (Corylus avellana)
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:Fabiden
Orde:Fagales
Familie:Betulaceae (Berkenfamilie)
geslacht
Corylus
L. (1753)
Boomhazelaar (Corylus colurna) met een stamomtrek van 345 cm (2007)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Corylus op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Corylus is een geslacht van bladverliezende heesters en bomen, van de gematigde streken van het noordelijk halfrond. Het geslacht wordt meestal in de berkenfamilie (Betulaceae) ondergebracht, hoewel sommige botanici er de voorkeur aan geven om het geslacht in een aparte familie te plaatsen, de hazelaarfamilie (Corylaceae).

Uiterlijke kenmerken

Blad en vruchten van de boomhazelaar (Corylus colurna)

De ronde bladeren hebben een dubbelgezaagde rand. De bloemen verschijnen al vroeg in het voorjaar, voor het verschijnen van de bladeren. De mannelijke katjes zijn zacht geel en 5-12 cm lang. De vrouwelijke katjes zijn erg klein, verborgen in de knoppen, terwijl alleen de rode 1-3 mm lange stijl zichtbaar is. De zaden zijn nootjes van 1-2,5 cm lang en 1-2 cm breed. De schil omgeeft de noot gedeeltelijk tot volkomen, en de vorm van de schil is belangrijk bij de determinatie van de soort.

Soorten

Van onderstaande soorten komt alleen de gewone hazelaar (Corylus avellana) in België en Nederland in het wild voor.

Hiernaast bestaan verschillende hybriden, bijvoorbeeld Corylus ×colurnoides (Corylus avellana × Corylus colurna).

Ecologie

Rups van de maanvlinder

Bomen die tot het geslacht Corylus behoren zijn waardplanten voor de larven van de volgende vlindersoorten:

Gebruik

Hazelnoten van de hazelaar

De eetbare noten die hazelnoot genoemd worden zijn onder andere afkomstig van de hazelaar. Deze grote struik wordt veel om zijn noten aangeplant. Noten worden ook geoogst van Corylus filbert, de lambertsnoot (Corylus maxima) en enkele andere soorten. Ook de hazelnoten van de boomhazelaar (Corylus colurna) zijn eetbaar, maar zijn te klein en te moeilijk te pellen om economisch interessant te zijn.

Het hout werd traditioneel als hakhout gekweekt. De takken werden op het platteland wel als hekwerk gebruikt. De takken zijn taai maar buigzaam.

De boomhazelaar wordt in Europa en Noord-Amerika gekweekt als sierboom. De boom wordt tot 35 meter hoog. De rechtopgaande stam kan 1,5 meter dik worden. De boom kan moeilijke omstandigheden goed verdragen, waardoor hij de laatste decennia van de 20e eeuw ook in stedelijke gebieden populair is geworden.

Zie de categorie Corylus van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.