Conclave (film)

Conclave
(Filmposter op en.wikipedia.org)
Regie Edward Berger
Producent
  • Alice Dawson
  • Robert Harris
  • Juliette Howell
  • Michael Jackman
  • Tessa Ross
Scenario Peter Straughan
Gebaseerd op Conclave (Robert Harris)
Hoofdrollen
Muziek Volker Bertelmann
Montage Nick Emerson
Cinema­tografie Stéphane Fontaine
Productie­bedrijf
  • FilmNation Entertainment
  • House Productions
  • Access Entertainment
  • Wildside
  • Indian Paintbrush
Première 30 augustus 2024 (Telluride)
Genre psychologische thriller
Speelduur 120 minuten
Taal Engels
Land Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Opbrengst US$ 6,5 miljoen[1]
Kijkwijzer
(en) IMDb-profiel
MovieMeter-profiel
(mul) TMDb-profiel
(en) AllMovie-profiel
Portaal  Portaalicoon   Film

Conclave is een Brits-Amerikaanse psychologische thriller uit 2024, geregisseerd door Edward Berger en gebaseerd op het gelijknamige boek van Robert Harris uit 2016. De hoofdrollen worden vertolkt door Ralph Fiennes, Stanley Tucci, John Lithgow, Lucian Msamati, Carlos Diehz, Sergio Castellitto en Isabella Rossellini.

Verhaal

Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal.

Conclave begint met de onverwachte dood van een hervormingsgezinde paus. Zijn overlijden zet een keten van gebeurtenissen in gang binnen het Vaticaan, waar de kardinalen in conclaaf gaan voor het kiezen van een nieuwe paus, een proces dat zich volledig afgezonderd van de buitenwereld voltrekt.[2][3][4]

Kardinaal Thomas Lawrence (Ralph Fiennes), de deken van het College van Kardinalen, leidt de bijeenkomst en houdt toezicht op de procedure. Hoewel Lawrence aanvankelijk lijkt te handelen vanuit een neutrale en administratieve rol, blijken zijn persoonlijke voorkeuren en morele keuzes een grote invloed te hebben op het proces.[4]

Het verhaal richt zich al snel op de complexiteit van de machtsstrijd tussen verschillende kardinalen. Onder de belangrijkste kanshebbers bevinden zich de liberale kardinaal Bellini (Stanley Tucci), een voorstander van hervormingen, kardinaal Tedesco (Sergio Castellitto), een reactionaire traditionalist die de Latijnse mis wil herstellen, kardinaal Joshua Adeyemi (Lucian Msamati), wiens felle kritiek op homoseksualiteit voor verdeeldheid zorgt binnen de progressieve vleugel, en kardinaal Joseph Tremblay (John Lithgow), een over-ambitieuze camerlengo uit de Verenigde Staten. Elk van hen lijkt aanvankelijk sterke steun te genieten, maar naarmate geheimen en schandalen worden onthuld, vallen zij een voor een af als serieuze kandidaten.[2][5][3][4][6]

Een belangrijke wending in het verhaal komt wanneer kardinaal Vincent Benitez (Carlos Diehz), de aartsbisschop van Kabul, opduikt. Hij is in het geheim door de overleden paus benoemd, zogenaamd om hem te beschermen tegen vervolging in Afghanistan. Zijn aanwezigheid, onderbouwd door officiële documenten, wekt verbazing en interesse bij zijn collega’s.[4][6] Benitez wordt gaandeweg een onverwachte centrale figuur in de discussies over de toekomst van de Kerk, vooral door zijn unieke perspectief als iemand die vrede en conflict uit eerste hand heeft meegemaakt.[3]

De spanning bereikt een hoogtepunt wanneer een explosie buiten de kapel plaatsvindt, wat de vergadering tijdelijk opschort en de druk verhoogt op de kardinalen om tot een beslissing te komen.[3] Uiteindelijk leidt Benitez’ indringende toespraak over de noodzaak van een nieuwe koers voor de Kerk tot een brede consensus. Hij wordt gekozen als de nieuwe paus.[3][6]

In de slotscène wordt echter een verrassend geheim onthuld. Benitez vertelt Lawrence dat hij intersekse is en zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken heeft. Bernitez kwam hier achter tijdens een blindedarmoperatie in Afghanistan. Hoewel de paus een operatie voor hem geregeld had om de inwendige vrouwelijke kenmerken te verwijderen, had Bernitez daar vanaf gezien, om te kunnen leven zoals God hem had geschapen. Slechts de overleden paus en een arts wisten hiervan.[3][6] Lawrence lijkt dit te accepteren en zwijgt tegenover de andere kardinalen, terwijl Benitez zijn nieuwe naam kiest: Innocentius.[3][6] Het verhaal eindigt met witte rook boven het Vaticaan en een glimp van drie lachende nonnen, een symbolische breuk met de spanning en het mannelijke machtscentrum van de film.[4]

Thematiek

Conclave behandelt verschillende complexe en actuele thema's, waaronder macht, geloof, identiteit en hypocrisie binnen religieuze instellingen. Het centrale thema is de spanning tussen traditie en hervorming binnen de Katholieke Kerk. De film onderzoekt hoe persoonlijke belangen, morele dilemma's en geheimen invloed hebben op een proces dat officieel als spiritueel en zuiver wordt gepresenteerd, maar in werkelijkheid net zo politiek is als seculiere verkiezingen.[3][4]

Een belangrijk aspect van de thematiek is de vraag naar leiderschap en de kwaliteiten die een geestelijk leider zou moeten hebben. Lawrence worstelt met de spanning tussen zekerheid en twijfel, en benadrukt dat alleen degenen met twijfel echte geloofskennis kunnen bereiken. Deze filosofische vraag wordt verpersoonlijkt in Benitez, wiens interseksualiteit hem letterlijk tussen traditionele definities van man en vrouw plaatst.[3][6] Zijn unieke positie stelt hem in staat de diepe ideologische kloven binnen het College van Kardinalen te overbruggen, wat suggereert dat juist degenen die zich in een tussenpositie bevinden – op de grens tussen twee werelden of perspectieven – het potentieel hebben om verzoening en vooruitgang te brengen.[4][6]

Daarnaast is er een sterke focus op hypocrisie binnen de kerk. Terwijl sommige kardinalen anderen openlijk veroordelen, blijkt uit hun eigen geheime verleden dat zij zelf moreel twijfelachtig hebben gehandeld.[3][4] Deze dynamiek roept vragen op over de legitimiteit van absolute morele autoriteit.

De film biedt ook een commentaar op sekse en de rol van vrouwen in een patriarchale instelling. Zuster Agnes, gespeeld door Isabella Rossellini, is een symbool van de stille kracht en waakzaamheid van vrouwen binnen deze structuur, ondanks hun gemarginaliseerde positie. Haar opmerking "Wij horen onzichtbaar te zijn, maar God heeft ons ogen en oren gegeven” onderstreept de spanning tussen de officiële onzichtbaarheid van vrouwen en de feitelijke invloed die zij uitoefenen.[3][4]

De thematiek van identiteit wordt ten slotte versterkt door Benitez' geheim, dat niet alleen zijn persoonlijke ontwikkeling weerspiegelt, maar ook de bredere uitdagingen van acceptatie en authenticiteit binnen een conservatieve instelling. Het feit dat hij als intersekse paus wordt gekozen, roept vragen op over de veranderende normen van leiderschap en wat "geschiktheid" betekent in een wereld waar traditionele definities steeds meer worden betwist.[6]

Rolverdeling

Acteur Personage
Ralph Fiennes kardinaal Thomas Lawrence
Stanley Tucci kardinaal Bellini
John Lithgow kardinaal Tremblay
Lucian Msamati kardinaal Adeyemi
Carlos Diehz kardinaal Benitez
Sergio Castellitto kardinaal Tedesco
Isabella Rossellini zuster Agnes

Productie

In mei 2022 werd aangekondigd dat Ralph Fiennes, John Lithgow, Stanley Tucci en Isabella Rossellini in de film zouden spelen, met Edward Berger als regisseur.[7] In januari 2023 werd er een extra casting bekendgemaakt toen de productie in Rome begon. De film wordt geproduceerd door House Productions, FilmNation Entertainment en Indian Paintbrush, met de steun van Access Entertainment.[8]

Filmopnames

De filmopnames gingen in januari 2023 van start in Rome[8] en werden in maart afgerond.[9] Opnames vonden ook plaats in de filmstudio Cinecittà.[10]

Release

Conclave ging op 30 augustus 2024 in première op het Filmfestival van Telluride.[11] De film kreeg overwegend positieve kritieken van de filmcritici, met een score van 92% op Rotten Tomatoes, gebaseerd op 148 beoordelingen.[12]

Kassaopbrengsten

Conclave ging in de Amerikaanse bioscopen in première naast Venom: The Last Dance met de verwachting van een bruto opbrengst in het openingsweekend van 4 à 6 miljoen Amerikaanse dollars in 1742 bioscopen.[13] De film bracht uiteindelijk 6,5 miljoen dollar op in zijn openingsweekend en eindigde daarmee op de derde plaats aan de kassa.[14]

Zie de categorie Conclave (film) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.