Bovista

Bovista
Loodgrijze bovist (Bovista plumbea)
Taxonomische indeling
Rijk: Fungi (Schimmels) Stam: Basidiomycota (Steeltjeszwam) Klasse: Agaricomycetes Onderklasse: Agaricomycetidae Orde: Agaricales (Plaatjeszwam) Familie: Lycoperdaceae
Geslacht
Bovista Pers. (1794)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Bovista op Wikispecies
Portaal    Biologie Schimmels

Bovista (bovisten) is een geslacht uit de familie Lycoperdaceae. De typesoort is de loodgrijze bovist (Bovista plumbea).

Kenmerken

Dit zijn soorten met kleine tot middelgrote en bovengrondse vruchtlichamen. Ze zijn meestal bolvormig, soms ook peervormig en komen bij rijping soms los van het mycelium. De gleba is aanvankelijk wit, later olijfgroen tot zwartbruin. Een subgleba is afwezig of compact. Het capillitium is van het type Bovista of Lycoperdon, tussenvormen zijn mogelijk. De bovisten hebben een tweelaagse experidia die eraf vallen als ze rijp zijn of in de vorm blijven van onopvallende schubben of vlokken. De papierachtige of perkamentachtige eindperidia openen zich aan de top.

Onderverdeling

Het geslacht Bovista omvat onder ander de volgende soorten:

• Bovista nigrescens (zwartwordende bovist)
• Bovista graveolens (zwartbruine bovist)
• Bovista plumbea (loodgrijze bovist)
• Bovista colorata (gelige bovist)
• Bovista aestivalis (melige bovist)
• Bovista limosa (dwergbovist)
• Bovista pusilla (kleine bovist)

Naast Bovista zijn er zwammen uit andere geslachten die eveneens informeel als bovist te boek staan zoals:

• Calvatia gigantea (reuzenbovist)
• Calvatia utriformis (ruitjesbovist)
• Disciceda bovista (grote kop-op-schotel)
• Scleroderma citrinum (gele aardappelbovist)

Soorten

Volgens Index Fungorum telt het geslacht 100 soorten (peildatum januari 2023):

Soortnaam	Auteur(s)	Publicatiejaar
Bovista acocksii	De Villiers, Eicker & Van der Westh.	1989
Bovista aenea	Kreisel	1967
Bovista aestivalis (Melige bovist)	(Bonord.) Demoulin	1979
Bovista africana	Kreisel	1967
Bovista albosquamosa	Kreisel	1964
Bovista altaica	Rebriev & I.A. Gorbunova	2017
Bovista amethystina	Cooke & Massee	1888
Bovista antarctica	Speg.	1887
Bovista apedicellata	G. Cunn.	1943
Bovista arachnoides	Speg.	1887
Bovista ardosiacea	(Bull.) Herter	1933
Bovista betpakdalinica	Schwarzman & Philim.	1970
Bovista bovistoides	(Cooke & Massee) S. Ahmad	1952
Bovista brunnea	Berk.	1855
Bovista cacao	P. Ponce de León	1975
Bovista californica	Kreisel	1967
Bovista capensis	(Fr.) J.C. Coetzee & A.E. van Wyk	2005
Bovista cisneroi	Speg.	1881
Bovista citrina	(Berk. & Broome) Bottomley	1948
Bovista colorata (Gelige bovist)	(Peck) Kreisel	1964
Bovista concinna	S. Ahmad	1949
Bovista coprophila	(Cooke & Massee) G. Cunn.	1943
Bovista cretacea	T.C.E. Fr.	1914
Bovista cunninghamii	Kreisel	1967
Bovista dakotensis	(Brenckle) Kreisel	1964
Bovista dealbata	Berk. ex Massee	1888
Bovista disciseda	Rebriev & I.A. Gorbunova	2017
Bovista dominicensis	(Massee) Kreisel	1964
Bovista dryina	(Morgan) Demoulin	1979
Bovista dubiosa	Speg.	1881
Bovista elegans	Speg.	1927
Bovista flaccida	(Lloyd) Kreisel	1967
Bovista flavobrunnea	Petch	1950
Bovista fuegiana	V.L. Suárez & J.E. Wright	1994
Bovista fulva	Massee	1888
Bovista glacialis	Kreisel	1964
Bovista glaucocinerea	Speg.	1881
Bovista grandipora	Trierv.-Per., Kreisel & Baseia	2010
Bovista grisea	Schwarzman & Philim.	1970
Bovista gunnii	(Berk.) Kreisel	1964
Bovista halophila	Kreisel & Hauskn.	2002
Bovista helenae	Rebriev	2017
Bovista herrerae	Kreisel	1967
Bovista heterocapilla	Kreisel	1967
Bovista himalaica	Yousaf, Kreisel & Khalid	2012
Bovista hollosii	Jeppson, Finy & E. Larss.	2016
Bovista incarnata	Massee	1892
Bovista jonesii	P.W. Graff	1913
Bovista kazachstanica	Schwarzman & Philim.	1970
Bovista kreiselii	Trierv.-Per. & R.M.B. Silveira	2017
Bovista kurczumensis	Philim. & Vasyag.	1970
Bovista kurgaldzhinica	Schwarzman & Philim.	1970
Bovista lauterbachii	(Henn.) Sacc. & P. Syd.	1899
Bovista leonoviana	Philim. & Vasyag.	1970
Bovista leucoderma	Kreisel	1964
Bovista limosa (Dwergbovist)	Rostr.	1894
Bovista longicauda	Mrkos	1926
Bovista longispora	Kreisel	1967
Bovista longissima	Kreisel	1967
Bovista lycoperdoides	(Cooke) S. Ahmad	1952
Bovista macrospora	Perdeck	1950
Bovista magellanica	Speg.	1887
Bovista membranacea	Lohwag	1931
Bovista monticola	Speg.	1896
Bovista nigra	Velen.	1947
Bovista nigrescens (Zwartwordende bovist)	Pers.	1794
Bovista oblongispora	(Lloyd) Bottomley	1948
Bovista ochrotricha	Kreisel	1967
Bovista pallida	Velen.	1922
Bovista paludosa	Lév.	1846
Bovista perpusilla	Speg.	1898
Bovista pila	Berk. & M.A. Curtis	1873
Bovista plumbea (Loodgrijze bovist)	Pers.	1795
Bovista polymorpha	Kreisel	1964
Bovista promontorii	Kreisel	1967
Bovista psammophila	A.C.M. Rodrigues, Baseia & M.P. Martín	2019
Bovista pulyuggeodes	Grgur.	1997
Bovista pusilla (Kleine bovist)	(Batsch) Pers.	1801
Bovista pusilliformis	(Kreisel) Kreisel	1964
Bovista radicata	Massee	1888
Bovista reunionis	Kreisel & Hauskn.	2006
Bovista ruizii	T. Herrera	1960
Bovista schwarzmanniana	Philim.	1970
Bovista sclerocystis	Calonge, Kreisel & Guzmán	2004
Bovista sempervirentium	Kreisel	1967
Bovista septima	(Lloyd) Kreisel & Calonge	1996
Bovista singeri	V.L. Suárez & J.E. Wright	1994
Bovista subcatastoma	Rebriev & I.A. Gorbunova	2017
Bovista sublaevispora	V.L. Suárez & J.E. Wright	1994
Bovista substerilis	Kreisel	1976
Bovista sulphurea	Velen.	1947
Bovista termitum	R. Heim	1977
Bovista tomentosa	(Vittad.) De Toni	1888
Bovista trachyspora	(Lloyd) Kreisel	1964
Bovista umbrina	Bottomley	1948
Bovista vascelloides	Kreisel	1976
Bovista vassjaginiana	Philim. & Schwarzman	1970
Bovista verrucosa	G. Cunn.	1943
Bovista yasudae	Lloyd	1936
Bovista zeyheri	Berk. ex Massee	1888

Bronnen, noten en/of referenties

• SoortenBank.nl beschrijving en afbeeldingen
• (en) Index Fungorum