Bataviawerf

De Bataviawerf in 2004. Op de voorgrond de Batavia, op het terrein is De Zeven Provinciën in aanbouw

De Bataviawerf is een werf annex centrum voor historische scheepsbouw. Het is gevestigd in Lelystad en werd opgericht in 1985.

Ontwikkeling

Willem Vos, een bouwer van traditionele houten schepen, kreeg in 1985 een terrein toegewezen aan de kust van het Markermeer voor zijn idee om een reconstructie van het schip Batavia te bouwen. De Bataviawerf heeft zich sindsdien ontwikkeld tot een centrum voor historische scheepsbouw, gericht op de bouw van schepen, educatie en onderzoek. Er wordt zoveel mogelijk gebruikgemaakt van authentieke en ambachtelijke bouwmethoden, terwijl ook onderzoek wordt gedaan naar scheepsbouwtechnieken uit met name de 17e eeuw. De bouw van op authentieke wijze gebouwde historische schepen trok vanaf het begin veel aandacht van bezoekers. De werf werd daardoor ook een toeristische attractie. Daarnaast werd de bouw van historische schepen opgezet als een leer- en werkervaringsproject voor jongeren. De Bataviawerf is een particuliere stichting zonder winstoogmerk. De organisatie is een combinatie van toeristisch bedrijf, centrum voor ambachtelijke scheepsbouw, kenniscentrum en vrijwilligersorganisatie. In 2003 nam de oprichter van de werf, Willem Vos, officieel afscheid als scheepsbouwmeester. Zijn werk wordt voortgezet door een nieuw team. Ter ondersteuning van het historisch-ambachtelijk onderzoek is de Stichting Willem Vos Fonds opgericht.

Museum Batavialand (2018)

Batavia, De Zeven Provinciën en het Waterschip ZM22

Tussen 1985 en 1995 werd vooral gewerkt aan de bouw van de Batavia, een reconstructie van het VOC-schip Batavia uit 1628. In 1995 werd de kiel gelegd van een reconstructie van de Zeven Provinciën, een linieschip uit 1665 en vermaard als het vlaggenschip van Michiel de Ruyter. Op maandagavond 13 oktober 2008 brak er brand uit. Daarbij gingen enkele gebouwen, waaronder de zeilmakerij, geheel in vlammen op. Andere gebouwen werden beschadigd. De replica's van de Batavia en de Zeven Provinciën in aanbouw bleven gespaard. De zeilen van de Batavia zijn bij de brand wel verloren gegaan. Begin februari 2014 werd de bouw van de Zeven Provinciën stilgelegd. De houtvoorraad was op en de benodigde 2 miljoen euro om door te kunnen gaan met de bouw was er niet. De replica van een van de beroemdste oorlogsbodems uit de Gouden Eeuw zal waarschijnlijk nooit het ruime sop kiezen. In 2015 werd de kiel gelegd voor de reconstructie van het Waterschipwrak dat na de drooglegging van de provincie im 1976 op kavel ZM22 bij Zeewolde in de bodem gevonden werd. Het wrak werd gedocumenteerd en er werd een model van gebouwd. Bij de 1 op 1 reconstructie van dit schip dient dit model als uitgangspunt. Het gaat om een Marker Waterschip dat gekenmerkt werd door een grote bun waarin levende vis vervoerd werd. Uit dit type schip is later de Botter ontstaan.

Batavialand

Vanaf 1 juli 2017 is de Bataviawerf onderdeel geworden van Museum Batavialand, na een fusie van de werf, het Nieuw Land Erfgoedcentrum en het Maritiem Depot van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Elke provincie heeft in principe een provinciale erfgoedinstelling, soms geïntegreerd met een provinciaal steunpunt cultureel erfgoed.

Films