Aplexa hypnorum

Aplexa hypnorum
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Mollusca (Weekdieren) Klasse: Gastropoda (Slakken of buikpotigen) Orde: Pulmonata Superfamilie: Planorboidea Familie: Physidae Geslacht: Aplexa
soort
Aplexa hypnorum (Linnaeus, 1758)
Aanwezigheid in Europa per land ■ aanwezig ■ geen gegevens
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal    Biologie

Aplexa hypnorum (ook wel: slaapslakje) is een in zoet water levende longslak uit de familie Physidae.

Naam

De soortnaam werd in 1758 ingevoerd door Carl Linnaeus (1786-1836) als Bulla hypnorum in de tiende editie van Systema naturae.[1] Door andere inzichten in de taxonomie is de soort later in het geslacht Aplexa geplaatst. Als gevolg van deze naamswijziging worden auteursnaam en datum nu tussen haakjes gezet. De soortaanduiding hypnorum verwijst naar de eigenschap om droge perioden te kunnen overleven door in de uitdrogende modder of ander bodemmateriaal de terugkomst van het water af te wachten.

Beschrijving

De schelp

De schelp is linksgewonden en slank spoelvormig. De top is spits en er zijn ongeveer 6 regelmatig in grootte toenemende matig bolle windingen. De mondopening is langgerekt peervormig, heeft een scherphoekige bovenzijde en neemt ongeveer de helft van de totale schelphoogte in beslag. De spil is aan de onderzijde iets verdraaid. De zeer breekbare mondrand is niet verdikt, wijkt aan de onderzijde wat naar achteren en is discontinu. Boven en onderkant van de mondrand worden aan de pariëtale zijde verbonden met een dunne goed ontwikkelde callus. Er is geen navel. De schelp is dunschalig, glad en glanzend. Groeilijnen zijn zwak ontwikkeld en soms is een oude mondrand zichtbaar. Af en toe is een zeer fijne spiraalsculptuur aanwezig. Bij levende dieren is de schelp doorschijnend en geelachtig tot roodbruin van kleur. Fossiele schelpen zijn wit, glanzend en ondoorzichtig.

Afmetingen van de schelp

• breedte: 5 mm
• hoogte: 12 mm

Habitat

De soort leeft in periodiek uitdrogend water dat doorgaans niet dieper is dan een meter. Op moerassige plaatsen, greppels, kleine slootjes en poeltjes.

Huidige verspreiding

Aplexa hypnorum heeft een Europese verspreiding met de nadruk op het Noordelijk gedeelte.

Fossiel voorkomen

De soort is bekend uit interglacialen en interstadialen uit het hele Pleistoceen, en het Holoceen. In Nederland gevonden in afzettingen uit het Bavel Interglaciaal[2], interstadialen van het Weichselien[3] en het Holoceen.[4] In België gevonden in het Holoceen.[5]

Verwijzingen

Zie ook

• Lijst van Mollusca
• Lijst van zoetwatermollusken in Nederland, België en Luxemburg

Externe links

• Taxonomische informatie over Aplexa hypnorum bij Fauna Europaea.
• Atlasproject Nederlandse Mollusken: Aplexa hypnorum

Bronnen en verwijzingen

Voetnoten

1. Linnaeus, C., 1758. Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Editio decima, reformata. Tomus I. Stockholm: Laurentii Salvii, iv + 824 pp.
2. Spaink, G., 1968. Een bijzondere continentale molluskenfauna uit het Oud Pleistoceen uit een kleigroeve tussen Bavel en Dorst nabij Breda. Correspondentieblad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 129: 1382-1383.
3. Hoek, W.Z., Bohnke, S.J.P., Ganssen, G.M., Meijer, T., 1999. Lateglacial environmental changes recorded in calcareous gyttja deposits at Gulickshof, southern Netherlands. Boreas, 28(3): 416-432.
4. Meijer, T., 1984. Holocene molluskenfauna's uit de Stevenshofjes Polder in Leiden. Bodemonderzoek in Leiden 1983: 134-151.
5. Kuijper, W.J., 2007. Flora en fauna in en rond een Scheldegeul bij Kallo op het einde van het Atlanticum (Beveren, prov. Oost-Vlaanderen). Relicta, 1: 29-48.

Literatuur

• Adam, W., 1960. Mollusques terrestres et fluviatiles. Faune de Belgique. Bruxelles, 402 pp.
• Gittenberger, E., Janssen, A.W., Kuijper, W.J., Kuiper, J.G.J., Meijer, T., Velde, G. van der, Vries, J.N. de, 1998. De Nederlandse zoetwatermollusken. Recente en fossiele weekdieren uit zoet en brak water. Nederlandse Fauna 2. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & EIS-Nederland, Leiden, 288 pp. ISBN 90-5011-201-3
• Gloër, P., 2002. Die Süßwassergastropoden Nord- und Mitteleuropas - Bestimmungsschlüssel, Lebensweise, Verbreitung. In: F. Dahl (ed.), Die Tierwelt Deutschlands, 73: 327 pp. (2nd rev. ed.); ISBN 3-923376-02-2.