Aluminiumammoniumsulfaat

Aluminiumammoniumsulfaat[1]
Algemeen
Molecuul­formule (anhydraat) H4AlNO8S2
(NH4)Al(SO4)2
(dodecahydraat) H28AlNO20S2
(NH4)Al(SO4)2 · 12 H2O
IUPAC-naam aluminiumammoniumsulfaat (dodecahydraat)
Molmassa (anhydraat) 237,15 g/mol
(dodecahydraat) 453,33 g/mol
InChI
1/Al.H3N.2H2O4S/c;;2*1-5(2,3)4/h;1H3;2*(H2,1,2,3,4)/q+3;;;/p-3
CAS-nummer (anhydraat) 7784-25-0
(dodecahydraat) 7784-26-1
EG-nummer 232-055-3
(dodecahydraat) 232-055-3 (anhydraat) 232-055-3
(dodecahydraat) 232-055-3
Wikidata Q419370
Waarschuwingen en veiligheids­maatregelen
Schadelijk
Waarschuwing
H-zinnen H315 - H319 - H335
EUH-zinnen geen
P-zinnen P261 - P305+P351+P338
Fysische eigenschappen
Dichtheid (anhydraat) 2,45 g/cm³
(dodecahydraat) 1,64 g/cm³
Smeltpunt (dodecahydraat) 93,5 °C
Kookpunt (dodecahydraat) 120 °C
Oplosbaarheid in water (dodecahydraat; bij 20°C) 150 g/L
Geometrie en kristal­structuur
Kristal­structuur (anhydraat) hexagonaal
(dodecahydraat) kubisch
Nutritionele eigenschappen
E-nummer E523
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Aluminiumammoniumsulfaat, ook wel ammoniumaluin of ammoniumaluminiumsulfaat genoemd, is een wit kristallijn dubbelzout van zwavelzuur dat meestal voorkomt als het dodecahydraat: (NH4)Al(SO4)2 · 12H2O. De hydraatverbinding wordt dan aluminiumammoniumsulfaat dodecahydraat genoemd. De stof wordt in kleine hoeveelheden op specifieke plaatsen toegepast. Het dodecahydraat komt als het natuurlijke, maar zeldzame, mineraal tschermigiet.[1]

Productie en voornaamste eigenschappen

Ammoniumaluin wordt gemaakt op basis van aluminiumhydroxide, zwavelzuur en ammoniumsulfaat. Aluminiumammoniumsulfaat vormt met kaliumaluin een vaste oplossing, pyrolyse leidt tot de vorming van aluminiumoxide. Het op deze wijze verkregen oxide wordt onder andere als schuurpoeder gebruikt en als basis voor synthetische edelstenen.[2]

Toepassingen

Aluminiumammoniumsulfaat valt niet onder de belangrijke bulkchemicaliën in de industrie en ook in het laboratorium zijn er geen specifieke toepassingen voor beschreven. Het voordeel van de verbinding is dat hij niet duur is en ook niet toxisch, zodat er een groot aantal gespecialiseerde toepassingen voor bekend zijn. De toepassingslijst omvat naast de toelating als voedingsadditief (E523), waterzuivering, deodorant, textielverf en het brandwerend maken van textiel.[3] Typische waarden voor de pH van oplossingen van aluminiumammoniumsulfaat liggen in het bereik van 4 tot 5.[4]

Aluminiumammoniumsulfaat is een veelvoorkomend ingrediënt in sprays om dieren te verdrijven.[5][6][7]