Kort na de dood van Dirck Volkertsz. Coornhert in 1590 worden in verschillende steden tucht- en werkhuizen ingericht, zoals in Amsterdam het rasphuis voor mannen in 1596 en het Spinhuis voor vrouwen in 1597.
1593 : De protestant Hendrik IV moet zich bekeren tot de Rooms-Katholieke Kerk voordat hij zijn intocht kan houden in Parijs. Maar Parijs is hem wel een mis waard.
De Buyshaven van Enkhuizen wordt gegraven tussen 1590 en 1593, tijdens de grote stadsuitbreiding aldaar. De naam is een verwijzing naar de haringbuizen,
de schepen waarmee op de Noordzee naar haring wordt gevist. De haringvangst is een belangrijke pijler van de economie van Enkhuizen in deze tijd.
In 1592 krijgt Jacob Florisz van Langren van de Staten-Generaal een monopolie voor de verkoop van globes. De cartograaf Jodocus Hondius verzet zich tegen dit alleenrecht. Met succes, want eind zestiende eeuw is er sprake van felle concurrentie bij de fabricage van globes in Amsterdam, tussen de Van Langrens, Hondius, Willem Blaeu en de Engelsman Emery Molyneux.
1594 : Willem Barentsz wordt op expeditie gestuurd om de Noordoostelijke Doorvaart te vinden naar de Oost. In 1595 strandt zijn derde expeditie op Nova Zembla, waar de expeditieleden overwinteren in Het behouden huis. Na deze mislukking worden er geen nieuwe pogingen meer gedaan.
Cornelis de Houtman wordt in 1592 samen met zijn broer Frederik naar Lissabon gestuurd om nieuwe handelsmogelijkheden voor peper te onderzoeken. De broers worden wegens bedrijfsspionage gevangengezet, maar door Hollandse kooplieden vrijgekocht. In 1595 vertrekken ze met de Eerste Schipvaart naar Indië, georganiseerd door de Compagnie van Verre uit Amsterdam. Hoofddoel is de inkoop van specerijen in de plaats Bantam op Java. Nog zeven volgende "schipvaarten" vinden dit decennium plaats.
Ontwikkeling in Hoorn van het fluitschip, dat uitermate geschikt is voor het vervoer van bulkgoed: graan en hout uit de Oostzeehavens.
1596 : De kleine kolonie Pomeroon, de eerste Nederlandse (Zeeuwse) nederzetting in Amerika, wordt verwoest door Spanjaarden en Indianen. De Zeeuwen trekken daarop onder leiding van Joost van der Hooge naar een eiland in de rivier de Essequebo om zich op deze strategischer gelegen plek opnieuw te vestigen om er ruilhandel te drijven met de lokale bevolking.
Azië
Verdere hereniging van Japan. Shikoku wordt geannexeerd in 1585, Kyushu in 1587 en de Kanto in 1590. Hiermee is de hereniging van Japan een feit, en is het Sengoku jidai tijdperk ten einde.
In 1592 begint het Japanse plan voor annexatie van Korea met de Slag om Bunroku. Binnen een maand lopen Hideyoshi's generaals bijna geheel Korea onder de voet. De Koreanen, onder leiding van Yi Sun-sin en met hulp van Ming China, verdrijven de Japanners in december 1592. In 1596 lanceert Hideyoshi opnieuw een invasie van Korea. Bij de Slag bij Keicho is de gezamenlijke verdediging van Korea en China goed voorbereid. De slag resulteert in een patstelling. In 1598 sterft Hideyoshi, hij laat een machtsvacuüm achter.
Godsdienst
De Italiaanse priester en filosoof Giordano Bruno wordt in 1592 te Venetië gearresteerd en het volgend jaar uitgeleverd aan Rome. Daar staat hij terecht voor de Inquisitie wegens zijn afwijkende opvattingen, die hij weigert te herroepen. In februari 1600 wordt hij verbrand.
In Sozzini's hoofdwerk De Jesu Christo Servatore (gedrukt in Polen, 1594), betoogt hij dat Christus niet door zijn kruisdood, maar door zijn zedelijk voorbeeld tot verlosser is geworden. Zijn leer is tevens gematigd antitrinitarisch. Zoals alle antitrinitaristische stromingen accepteert het socinianisme de leer van de Heilige Drie-eenheid niet. Daarnaast wijst het socinianisme de leer van de incarnatie af.
Het socinianisme wordt in 1598, dus tijdens de Tachtigjarige Oorlog, in de Nederlanden geïntroduceerd dankzij twee Polen, Ostorodt en Woidovski. Zij bezoeken onder andere Amsterdam en Leiden. Op advies van de Leidse universiteit worden hun boeken in beslag genomen en worden ze de Republiek uitgezet.