جيم مصريه

الجيم المصريه هو مصطلح بيتقصد بيه نطق [ɡ] للحرف ج (زى حرف g فى الكلمه الانجليزى "game").[1][2][3][4][5][6][7][8] هو كمان واحد من الأصوات الصحيحه[1][2][3][4][9][10][11] للحرف و "الأفصح"[11] فى اللغه العربى القياسى الحديث, المعروفه أكتر بإسم, العربى الفصيح. التقليد ده مش بس مقتصر على مصر , لكن موجود كمان فى سلطنة عمان و سواحل اليمن. ساعات المصطلح بيمتد لوصف النطق ده بحروف تانية, زى الـ"ق" او الـ"ك".[5][7][8]

الاستخدام الدينى

فى اللغه العربى الكلاسيكى, الحرف ده كان بيعبر عن نطق */ɟ/[12] او */ɡʲ/.

العربى الكلاسيكى هو لغة القرآن اللى كان فيها النطق مختلف زى ما اتوصف فى الپاراجراف اللى فات, لكن برا السودان و اليمن, ماحدش بيعرف ينطق الصوت الأصلى, و دلوقتى لما مقرئين القرآن فى العالم بيقرو حرف الـ ج, بينطقوه [d͡ʒ] او [ʒ], و دول معروفين بمصطلح ”جيم مُعَطّشَه“,[10][13] فى مصر.

طريقة الكتابه

المصريين بيكتبوا حرف ج لنطق /g/ و بيكتبوا چ[13] (جيم بتلات نقط) لنطق /ʒ/ (اللى ممكن يكون تقريب لنطق /d͡ʒ/). حرف چ فى الاساس من العثمانلى و بيتنطق /t͡ʃ/ ”تش“ و حرف گ (كاف عليها شرطه) بيتنطق /ɡ/ زى نطق المصريين, سلطنة عمان, و الساحل اليمنى للـ ج.

فى شمال افريقيا و غرب اسيا, حرف ج ممكن يتكتب لكل الاصوات دى ([ɡ], [ʒ], [d͡ʒ], و غيرهم). فى العراق و لبنان و سوريا, ممكن يستعملو حرف گ (كاف عليها شرطه) لنطق /ɡ/, فى المغرب, ممكن يستعملو حرف ݣ (كاف بتلات نقط), فى تونس و الجزاير, ممكن يستعملو حرف ڨ (قاف بتلات نقط). فى العراق و لبنان و سوريا, ساعات بيستعملو حرف ك عشان يكتبو نطق /ɡ/. فى دول الخليج, بيستعملو ق. فى لبنان, سوريا, الاردن, و على قناة الجزيره, ممكن يستعملو غ. فى اسرائيل, بالذات, حرف چ (جيم بتلات نقط) ممكن يستعمل لنطق /ɡ/, لكن فى العراق و الخليج, ممكن يستعملوه لنطق /t͡ʃ/.

امثله

• 
  حرف "چ" بيستعمل عشان نطق /ɡ/ فى اليفطه بتاعة الشارع الاسرائيلى اللى بيودى لـ جيڤعات شمويل, مكتوبه, چڤعات شموئيل.
• 
  يفطه لكافيه اسمه أرݣانة Argana, فى مراكش, المغرب, بتستخدم حرف "ݣ" لصوت /ɡ/. فى العثمانلى, كان بيعبر عن /ŋ/, شبه الصوت بتاع "ng" فى الكلمة الانجليزى interesting.
• 
  بسكوت مشهور فى تونس, اسمه ڨالات Galettes. حرف "ڨ" مستخدم لصوت /ɡ/.
• 
  خط الميريديان فى الجزاير Greenwich مكتوب بالحروف العربى, "ڨرينش".
• 
  يفطه فى كركوك, العراق, بتستخدم حرف "چ" فى العربى لصوت /t͡ʃ/ لقرية چرداغلو Çardağlı التوركيه.

اقتباسات

يذكر علما اللغة أن للجيم فى العربية صورا نطقية كتيرة كلها صحيحة وردت عن العرب فى مصادر الدراسات اللغوية الكبرى زى الكتاب لسيبويه, و الخصائص لابن جنى، و طيّبة النشر لابن الجزرى, و غيرهم [...] فالساميات القديمة ماكانش فيها من صور نطق الجيم إلا دى الصورة [...] كما يقول سيبويه.

— د.خالد عاشور, "الجيم (المصرية)"[2]

الجيم كما تُنطق فى مصر غير معطّشة, و لاسيّما فى الكلام, لا غبار على فصاحتها.

— د. محمد داود التنور, "ألفاظ عاميّة فصيحة"[9]

مقارنه

نطق الجيم (gimel جيمل)

الصوت	بيتنطق فين	تعليق	نطق القاف	الـ/ɡ/ بيتكتب ازاى
[ɡ]	مصر اليمن (الساحل) سلطنة عمان	النطق الأصلى[10][11][14] و الحالى فى كل اللغات الساميه[2]	[ʔ] ء او [q] (اتحافظ عليه)	ج
[ɟ]	اليمن السودان مكه (اللهجه التاريخيه)	النطق العربى القديم (نطق محمد); النطق السودانى [ɟ~ɟ͡ʝ~d͡ʑ~ʑ][15]	[ɢ] (شبه الجيم المصريه لكن من مكان القاف)[16][17] او [q] (اتحافظ عليه)
[d͡ʒ]	شبه الجزيره العربيه صنعاء جنوب مصر سينا لبنان (الجبال) سوريا الاردن (الريف) الجزاير (الشمال)	"جيم معطشه" شديده[10] (النطق اللى اخده الفرس و اللى اتبعهم)	[ɡ][18] زى الجيم المصريه او [q] (اتحافظ عليه)	ج غ ق ك گ ڨ ݣ چ
[ʒ]	شرق شبه الجزيره العربيه لبنان سوريا الاردن فلسطين (الضفه الغربيه و غزه) اسرائيل ليبيا تونس الجزاير (الجنوب) المغرب موريتانيا جيبوتى جزر القمر	"جيم معطشه" مخففه[10]	[ʔ] ء او [q] (اتحافظ عليه)
[j]	شرق شبه الجزيره العربيه	زى نطق الـ يـ فى اول الكلام	[d͡ʒ] حوالين الـ/i/, زى كلمة الشارقه /eʃʃaːriqa/, بتتنطق [ɐʃˈʃɑːrd͡ʒɐ] فى الحالات التانيه, [ɡ] زى الجيم المصريه	ق

شوف بردو

• اللغه المصريه الحديثه

ملاحظات

1. لغتنا مع د.خالد عاشور (9): هل الجيم (القاهرية) فصيحة ؟ (in العربية), retrieved 2022-12-20
2. عاشور, د خالد (2021-04-06), "د. خالد عاشور يكتب: الجيم (المصرية) | أهل مصر", ahlmasrnews.com (in العربية), retrieved 2022-12-20
3. متى ظهرت اللهجات العربية العامية ؟الجزء الرابع.الجيم المصرية غير المعطّشة|ڨ (in العربية), retrieved 2022-12-20
4. "كاتب مصرى غاضب من "تعطيش" الجيم! | قناة الجزيرة مباشر - Aljazeera Mubasher Channel | Facebook", www.facebook.com (in العربية), retrieved 2022-12-20
5. "ماجد الحداد - أزمة حرف الجيم", الحوار المتمدن, retrieved 2022-12-20
6. "سامى عبد الحميد - الجيم الية و أخواتها عند تلفظ الأسماء والمصطلحات الأجنبية !!", الحوار المتمدن, retrieved 2022-12-20
7. اللغة, مجمع (السبت، 5 ابريل 2014), "مجمع اللغة العربية الافتراضي: القرار المجمعى العاشر: صوت القَيْف من الأصوات العربية الفرعية", مجمع اللغة العربية الافتراضي, retrieved 2022-12-20 {{citation}}: Check date values in: |date= (help)
8. "تونس بين القاف والجيم المصرية أو الرجوع لالإسلام الثوري". Nawaat (in العربية). 2013-01-23. Retrieved 2023-01-04.
9. "ص95 - أرشيف ملتقى أهل الحديث - أهل مصر و الجيم غير المعطشة - المكتبة الشاملة الحديثة". al-maktaba.org (in العربية). Retrieved 2023-01-04.
10. Khamis, Mohamed (2020-8-13), لماذا يمثل المصريين احسن باللغة العربية الفصحى؟! 🤔, retrieved 2023-01-09 {{citation}}: Check date values in: |publication-date= (help)
11. Khamis, Mohamed (2020-09-01), لماذا يمثل المصريين احسن باللغة العربية الفصحى3, retrieved 2023-01-09
12. أكتر تقريب لـ نطق [ɟ] هو بين ج, و يـ فى اول الكلام.
13. "الجيم العادية (ج)، والجيم المثلثة (چ)". Facebook - طلبة الدراسات العليا بقسم اللغة العربية / كلية اللغات / جامعة طرابلس (in العربية). Retrieved 2023-01-04.
14. Khamis, Mohamed (2020-9-4), لماذا يمثل المصريين احسن باللغة العربية الفصحى٤؟, retrieved 2023-01-09 {{citation}}: Check date values in: |publication-date= (help)
15. نطق الجيم فى السودان بيختلف على حسب الموقع فى الكلمه:
    • [ɟ]: بعد /i/ قبل consonant او اخر الكلمه ← /iɟ(C)/.
    • [ɟ͡ʝ]: بعد /i/ قبل vowel تانى ← /iɟ͡ʝV/.
    • [d͡ʑ]: اول الكلمه او بعد consonant قبل vowel ←‏ /(C)d͡ʑV/.
    • [ʑ]: بعد /u/ او بين 2 vowels ←‏ /VʑV, uʑ/.
16. "حكاية القاف والغين وفصاحة أهل السودان". النيلين (in العربية). 2017-02-13. Retrieved 2023-01-04.
17. القاف بتتنطق:
    • uvular [ɢ]
    • post-velar [ɡ̠]
    • او [ɣ] (غ)
    حتى فى نطق العربى القياسى الحديث فى السودان, باستثناء قبل /ɑ/ او بعد /u/ ←‏ /qɑ(ː), u(ː)q/.
18. القاف بتتنطق [ɡ] لحد فى نطق العربى القياسى الحديث فى صنعاء.